Kosgeb, açılımından da belli olduğu üzere Küçük ve Orta Ölçekli Sanayiyi Geliştirilmesi adına, üretmek isteyen herkesin yanında olduğunu desteklediği projeler ile gün geçtikçe daha da kanıtlar hale gelmiştir. 2020 yılında yaptığı köklü değişiklikler ile Kosgeb, üretim aşamasında ve üretimin geliştirilmesi konusunda sanayinin ve sanayicinin yanında durmaktadır. Bu yazımda Kosgeb’in Arge ve İnovasyon Desteği kapsamını inceleyeceğiz.
Ar-ge Nedir?
Konuya başlamadan önce İnovasyon ve Ar-ge’ nin kelime anlamından size bahsetmek istiyorum. Açılımı araştırma ve geliştirme olan Ar-ge; Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kanununa göre kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının arttırılması ve bunun yazılım dahil yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalara verilen addır.
Ar-ge, temel araştırma, uygulamalı araştırma ve deneysel geliştirme olarak 3 temel başlık altında toplanmaktadır.
- Temel Araştırma; herhangi bir spesifik uygulaması olmayan ya da kullanılmayan deneysel ve teorik çalışma süreçlerini kapsar. Sürecin amacı yeni bilgiler edinmektir. Herhangi bir uygulama yapılmaz.
- Uygulamalı Araştırma; yapılan çalışmaların belirli bir amaca yönelik olduğu, pratiği hedefleyen çalışmalardır.
- Deneysel Geliştirme; Temel araştırma ve uygulamalı araştırma süreçlerinde toplanan verilerin yeni bir sistem, ürün ya da teknoloji üzerinde kullanılarak geliştirilmesini hedefleyen çalışmalardır.
İnovasyon Nedir?
İnovasyon kelime anlamında; yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş, tabiri caizse baştan yaratılmış fikir, buluşların ekonomik alanlara uygun hale getirilmesine denir. Türkçe’ de yenilik, yenilikçi, yenilişim anlamına da gelir. İnovasyonun, fikir olarak kalmayıp hayata geçirilebilir olması gerekmektedir. İnovasyonun temel amacı, özgün, sade ve yenilikçi fikirler ile temel kalıplardan kurtulmaktır.
Kosgeb Araştırma Geliştirme ve İnovasyon Desteği Nedir?
Ar-Ge ve İnovasyon Desteği, Ürün, süreç, hizmet üretilmesi var olan projenin geliştirilmesi ve kalitesinin yükseltilmesi, maliyet düşürücü formüller ve kullanılacak teknolojilerin geliştirilmesi programıdır. Program, temelinde bilim ve teknoloji barındıran, yeni buluş ve fikirlere imza atma düşüncesine sahip girişimcilerin ve Kobilerin geliştirilmesini, Araştırma ve geliştirme konusunda toplumun bilinçlendirilmesi ve daha yaygın hale getirilebilmesini hedeflemektedir.
Kosgeb Araştırma Geliştirme ve İnovasyon Desteği Nasıl Alınır?
Kosgeb Ar-ge Geliştirme ve inovasyon desteğinden faydalanabilmek için diğer desteklerde olduğu gibi işletmemizin KOBİ sınıfına giriyor olması gerekmektedir. Kobi; çalışan sayısının 250 kişiden az ve yıllık bilanço toplamının 125.000.000 TL’ den az olan firmaların sınıflandırıldığı bir gruptur. Desteklenmek için bu iki kriterinde sağlanması gerekmektedir.
Kosgeb; başvuru yaptınız tarihteki sağladığınız 2 kriteri bir sonraki sene herhangi birinin sağlanamaması durumunda yani çalışan kişi sayısının 250 kişinin üstüne çıkması ya da yıllık bilanço toplamının 125.000.000 TL’nin üzerine çıkması durumunda verdiği desteği hemen kesmemektedir. Kosgeb’in sağladığı desteğin kesilmesi için az önce belirttiğim kriterlerin 2 yıl boyunca üst üste sağlanamaması gerekmektedir.
Aynı durum büyük ölçekli firmalar içinde geçerlidir. Çalışan kişi sayısının 250’ den fazla olduğu veya yıllık net cirosunun 125.000.000’ den fazla olan işletmeler mali daralmaya planı ile küçülmeye gittiğinde aynı sene içerisinde Kobi sınıfına dahil edilmemekte üst üste 2 sene boyunca kriterleri sağlaması istenmektedir. Haliyle aynı sene içerisinde Kosgeb desteğine başvurusu kabul edilmemektedir.
Sunacağımız projenin ülkemiz sınırları içerisinde üretimi olmayan, Cari işleme katkı sağlayan, döviz kaybına yol açan veya üretimi olan projeler için üretilen ürüne göre muhtemel üstünlük sağlayacak özellikleri olan ürünler proje kapsamına alınmaktadır. Örneğin kuru yakıtla çalışan bir makineyi elektrik motoru ile çalıştırma projesi ar-ge olarak kabul edilir.
Kronolojik olarak sıralayacak olursak;
Proje fikri dosya oluşturularak işletme yetkilisinin E-devlet şifresi ile internet sitesi üzerinden yapacağı başvuru ile Kosgeb’e sunularak başvuru yapılır,
Tüm işlemler dijital ortamlarda yürütülür,
Projemiz Kosgeb uzmanı tarafından ön kontrol gerçekleştirilir,
Bağlı olduğumuz Kosgeb müdürlüğünce Kurul oluşturulabilir onayının verilir ve kurul kararı beklenir.
Kurul, Kosgeb Müdürlüğünce atanmış personeller, Ticaret ve Sanayi Odalarınca tahsis edilen sanayi sektör temsilcileri ve değerlendirme aşamasında etkin rol oynayan Akademisyenlerden oluşur.
Kosgeb tarafından onaylanmayan projeler için kişilerin itiraz etme hakkı vardır. Elimize ulaşan karar metni içerisinde ilgili maddelerin haksız biçimde kabul görmediğimizi düşünmemiz durumunda 15 gün içerisinde itiraz edebiliriz.
Destek kapsamında; işletmenin alt yapısının, ürün, hizmet veya sistem olarak hedeflenen projesini gerçeğe dönüştürebilme yeteneğine sahip olması dikkat edilen hususlar arasındadır. Örnek olarak Kosgeb’e sunulan projenin faaliyet gösterdiği alan ile işletmenin faaliyet gösterdiği alan aynı ya da birbiri ile paralel sektörlerde olması gerekmektedir.
Proje sunumlarında; ilgili sektör ile alakalı işletmenizin üzerine SGK kaydı bulunan lisans fakültesi mezunu en az 1 personel bulundurma zorunluluğu vardır. Bu zorunluluğun yanı sıra tek bir personel sunumlarında projenin gidişatının riske atılması ihtimaline karşın görev paylaşımı yapılması onay sürecinde etki edecektir. Yani tüm işi bulundurduğumuz tek bir lisans mezunu personelin yürüteceğini tebliğ etmemiz onay alma aşamasında işimizi zorlaştırabilir.
Alt yapı araştırmaları yapılırken, teknolojiyi geliştirecek personel kadar hedefe ulaşırken kullanılacak alet, teçhizat, yazılım kontrolü de yapılmaktadır. Başvuru yapan işletmenin dışarıdan hizmet satın alınmasına karşın bir kısıtlama yoktur ancak yürütülen çalışmalarda yenilik ve ar-ge içeren projenin tabanını oluşturan temel faaliyetlerin işletme tarafından yürütülebilir olması istenmektedir. Yukarıda verdiğim örneğe devam edecek olursak; kuru yakıtla yanan bir makineyi elektrik motoruna çevirme fikri sunduğumuzda; makinenin koruma ekipmanlarını, görsel detaylarını satın alma hizmeti ile temin edebiliriz ancak makine üretimi konusunda ilgili ekipmana sahip olmamız gerekmektedir.
Başvuru sonucunu etkileyecek faktörlerden biri ise; ürünün ticari kimliğidir. Yani ürettiğimiz ürünün piyasaya sürümü sonrası kendi pazarında bir yerinin olması, hali hazırda satın alabilecek bir müşteri portföyüne hitap etmesi gerekmektedir.
Kosgeb, sunulan projeleri kendi belirlediği dönem politikası ile değerlendirir. Dönemler 4er aylık periyotlardan oluşmaktadır. Projeyi en az 2 dönem yani 8 ay en fazla 6 dönem yani 24 ay desteklemektedir. Bize sunduğu süre içerisinde fikirlerimizi hayata geçirme zorunluluğu bulunmaktadır. Ek süre istenmesi durumunda Kosgeb tarafından kurulan değerlendirme kurulunun gerekli gördüğü durumlarda 3 dönem olmak üzere toplam 12 ay ek süre verilebilir.
Kosgeb Ar-ge ve İnovasyon Destekleri Nelerdir?
Kira ve Personel Gideri Desteği
Kosgeb Başlangıç Sermayesi Desteği adı altında, hazır kurulmuş bir işletme olmayan, gerekli altyapı kriterlerini barındıran ve ar-ge fikri olan girişimci bireylere sunduğu kira vb. destekler bulunmaktadır. Bu destekten hali hazırda kurulu olan mevcut bir işletme yararlanamaz. Personel Gideri Desteği; başvuru yaptığımız personelin mezuniyet durumuna göre, en az ön lisans mezunu olmak şartı ile Kosgeb tarafından belirlenmiş olan brüt maaş üzerinden işletmeye verilen destektir. Ön lisans mezuniyet belgesinin Türkiye Cumhuriyeti denklik belgesinin olması gerekmektedir.
Personelin daha önceden işletme çalışanı olması ya da ihtiyaç dahilinde istihdam edilmesi ve çalışanın yabancı uyruklu olması sınırlaması yoktur. Destek için her iki şart içinde başvuru yapılabilir. Firma ortakları ve ortakların 1nci derece yakınları için personel gideri destek başvurusu yapmak imkanının olmaması bilinmesi gereken detaylar arasındadır.
Kosgeb; sağlayacağı desteği o yılki asgari ücrete Asgari geçim indirimi ücretini dahil edip 30 güne bölerek gün bazında hesaplayarak mezuniyet durumuna göre katsayılar üzerinden vermektedir.
- Lisans programından 1 yıl içinde mezun olabilecek öğrenci ve ön lisans mezunlarına x1,25
- Lisans mezunlarına x1,5
- Yüksek lisans mezunlarına x1,75
- Doktora mezunlarına x2 asgari ücret ödemesi olarak üst limit olarak belirlemiştir.
Kosgeb; saydığım bu iki desteğe geri ödemesiz olarak %100 olarak finansman sağlamaktadır.
Makine, Teçhizat, Hammadde ve Donanım Desteği
İhtiyaç duyacağımız hammadde, alet, teçhizat, sistem, kalıp, tasarım, hizmet, işçilik gibi ihtiyaçlar yerli üretim belgeli olması durumunda veya alacağımız yazılımın açık kaynak kodlu olması durumunda %90, ilgili şartların sağlanamadığı durumlarda %75 destek sağlanmaktadır. Desteklenen yazılım projesi, sunumda belirtmiş olsak dahi sisteme %75 destek olarak yansır. Projenin faaliyete dönüp, yazılımın kontrol edilip, açık kaynak kodlu olduğu bilirkişi onaylandıktan sonra %15 daha destek sağlanır.
Makine ve teçhizatın sıfır olma zorunluluğu yoktur. Kurulun kabul görmesi ve durumunda 3 yaşına kadar ikinci el makine teçhizat alımı yapılabilir. Alacağımız destek 150.000TL hibe, 300.000 TL geri ödemeli olmak üzere üst limitte 450.000 TL’ye kadar destek imkânı sunmaktadır. Geri ödemeli destek imkânı faizsiz olarak ve sadece teminat mektubu verebilen firmalara verilir. Teminat mektubunu bankalardan alabileceğimiz gibi, kredi garanti fonundan alacağımız kefalet mektupları da geçerli sayılacaktır.
Geri ödemenin başlama tarihi proje bitiminden 1 yıl sonradır. Ödemeler başladıktan sonra ödememiz gereken tutar 6 eşit taksite bölünerek 4 ayda 1 taksit toplam 24 ayda tahsil yoluna gidilir.
Proje Geliştirme Desteği
Proje Geliştirme Desteği kısmına gelindiğinde 6 alt kategoriden oluşan, her kategorinin ayrı desteklenme limitleri bulunan toplam 100.000 TL ye kadar geri ödemesiz hibe karşımıza çıkmaktadır.
- Proje Danışmanlık; Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ya da Üniversitelerde görev yapan öğretim üyelerinden alacağımız tasarım, teknik, finans ve proje yönetimi gibi danışmanlık hizmetleri giderlerine 25.000TL’ye kadar destek verilmektedir. Konaklama, ulaşım gibi hizmetler gider desteğinden faydalanamamaktadır.
- Eğitim Desteği; proje geliştirilmesi amacı ile yurt içi ve yurt dışı eğitim kurumlarından alınacak olan hizmet bedelini kapsar. Üst limiti 10.000TL olarak belirlenmiş olan destek konaklama ve ulaşım gibi giderleri kapsamaz.
- Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları Desteği; Üst limiti 20.000TL olarak belirlenmiş olan bu destek, tasarım tescil, patent, faydalı model alımı, entegre devre topografyaları belgelerin temini nin alımını destekler. Destekten faydalanabilmek için alacağımız hizmetin Türk Patent Enstitüsü kurum veya kuruluşun Türk Patent Enstitüsü ya da Türk Patent Enstitüsünce yetkilendirilmiş vekiller tarafından alınmış olması gerekmektedir.
- Proje Tanıtım Desteği; Destek kapsamında projede üretilen ürünün tanıtılması için hazırlanan katalog, broşür, web sitesi, mobil tabanlı aplikasyonlar içinde Kosgeb Logosu ve www.kosgeb.gov.tr yazan internet adresinin bulunması şartı ile 5.000TL’ye kadar destek sağlanır.
- Yurtdışı Kongre, Konferans, Fuar Ziyareti ve Teknolojik İşbirliği Ziyareti Desteği; projenin geliştirilmesi açısından yapılacak olan yurt içi ve yurt dışı ziyaretlerin giderlerinin karşılanmasını kapsamaktadır. Projede görevli olması şartı ile birden fazla kişinin de katılabileceği her bir yurt içi ziyareti için kişi başı belirlenen destek tutarı 2.000TL yurt dışı ziyareti için belirlenen destek tutarı 6.000 TL olarak belirlenmiştir. Destekten yararlanabileceğimiz maksimum tutar 15.000 TL’ dir.
- Test Analiz ve Belgelendirme Desteği; kamu kurum, kuruluşlarınca ve üniversiteler bünyesinde barınan laboratuvarlardan alınacak olan analiz, test, kalibrasyon gibi hizmetleri ve bunların belgelendirilmesi ücretlerini kapsamaktadır. Kosgeb laboratuvarlarınca yapılan destek ödemeleri giderleri kapsam dahilinde değildir. Destek üst limiti 25.000 TL olarak belirlenmiştir.
Başlangıç Sermayesi Desteği
Girişimcilik destekli kurulan firmaların, oluşumları esnasında ortaya çıkan; noter masrafları, izin belge ve ruhsatlarının alınması, ofis belgelerinin (fatura, irsaliye vb.) basımı, oda kayıtları ücretleri, mali müşavir ve muhasebeci gibi giderler Başlangıç Sermayesi Desteği adı altında finanse edilmektedir.
Destekten yararlanabilmek için;
- Ar-ge desteğini almaya hak kazanmış olan bir girişimci yani işletmenin başvuru tarihinden en geç 1 yıl içinde kurulmuş olması,
- Üniversitenin herhangi bir lisans programından 1 yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenciler,
- Yüksek lisans ya da doktora derecesinden en az 5 yıl önce mezun olmuş kişiler,
- Öğretim görevlileri kriterlerinden birini karşılamamız gerekmektedir.
Üst limit 20.000TL olarak belirlenmiştir.
Proje bittikten sonra tamamlama raporu verilir. Projenin tamamlanması durumunda yeni bir proje için destek talebinde bulunulmasında herhangi bir engel yoktur.
Kosgeb ile ilgili diğer destek projeleri için yazılarımı inceleyebilir, aklınıza takılan sorularınızı yorumları kısmında belirtebilirsiniz.
Hoşça kalın…
